380 / 404
gezi
378
merdivenler ve patikalarla zar zor tırmanmamızın
aksine, dönüşte çok da dik olmayan farklı bir
yoldan uzunca yürüyerek iniyorduk.
Nemrut Dağı’na giden iki araç yolu vardı. Dönüşte
yeni açılan ve kestirme olan ama asfalt yapılmadı-
ğı için taşlık bir yoldan yerimizde zıp zıp zıplayarak
yolculuk etmeye başladık. Arada bir keçiler ve
öküzler yola çıkıyor, onları ezmemek için yavaşlıyor
ya da duruyorduk.
Aşkı Sorarlarsa
Sonunda Kommagene Krallığı’nın yazlık baş-
kenti Arsemia’ya varmıştık. Arsemia, iki tünel ve
heykellerle günümüze kadar gelen güzel bir yerdi.
Buraya ulaşmak için yine bir tepeyi tırmanmamız
gerekiyordu. Kommagene Krallığı’nın kurucusu
Mithridathes Kalinikos’un Herkül ile tokalaş-
masını gösteren rölyefi ve tünel girişini gördük.
Nefes nefese olmamıza rağmen rehberimiz bize
çok güzel bir şey göstereceğini ve biraz daha
tırmanmamız gerektiğini söyleyince dişlerimizi
sıkarak tırmanmaya devam ettik.
Düz taşlara basarak düşmemek için büyük uğraş-
lar veriyorduk. Bacak kaslarımız iyice güçlenmiş
ve dengede durmak için çabalamamız nedeniyle
omurgamız hiç olmadığı kadar düzelmişti. “Bu ka-
dar tırmanmanın ödülü ne olabilir?” diye düşünür-
ken tepeye vardığımızda sarı ve yeşil tonlarındaki
el değmemiş mükemmel bir manzarayı görünce
Arsemia’ya aşık olduğumu hissettim. Demek ki
güzel şeylere ulaşmak için çaba ve azim gereki-
yordu… Aşk da çaba ve azim gerektiren bir duygu
değil miydi? Aşkı sorarlarsa Arsemia’nın yolunu
tarif etmeye o an karar verdim!
Yolumuzun üstünde Cendere Köprüsü vardı.
Roma Dönemi’nden kalma bu köprü, dünyanın
kullanılabilen en eski köprülerinden sayılıyor-
du. 1997 yılına kadar 5 ton ağırlığa kadar olan
araçların geçişine izin verilirken, günümüzde
ise araçlar yeni köprüye yönlendiriliyor, bu tarihi
köprü sadece yayaların yürüme yolu olarak
kullanılıyordu.
Cendere Köprüsü’nün biraz ilerisinde ise
Karakuş Tepesi yer alıyordu. Tarihle milim milim
dokunan bu topraklar beni öylesine etkilemişti
ki… Kommagene Krallığı Dönemi’nden mezar
olarak inşa edilen kocaman sütunun üzerindeki
yırtıcı kuş bana göre insanlığın her devirde ölü-
me meydan okuyuşunu simgeliyordu.
Ölüme, bırakılan eserlerle meydan okuma
düşüncesi eşliğinde otobüsün camından sapsarı
toprakları izliyordum. Mardin yollarını sorsalar,
tek bir kelime ile cevap verirdim. Sarı!
Lanetin Tütsüsü
Sarıyı geçtikten sonra şehir merkezine yaklaşmış-
tık. Kızıltepe’de ise bizi kötü bir sürpriz bekliyordu.
Televizyonda görüp, gerçeğini hiç yaşamadığım
yolu lastik yakarak kesip barikat kurmanın anlamı-
nı da Kızıltepe’de öğrenmiştim.
IŞID’in Kürt yerleşim yeri Kobane’yi ele geçirmek
üzere ilerlemesiyle, Türkiye’nin doğusunda yolu
kapatarak protesto gösterileri yapılıyordu. Ana
yoldan çıkıp tozlu – taşlı yollara girerek barikatı
aşarken kalbim de güm güm atıyordu.
Yüzleri puşili adamlar taşlar sallarken, yanan las-
tiklerin kara dumanı da bölgenin lanetinin tütsüsü
gibi salınarak yükseliyordu.
Lanetten kurtulmanın en iyi yolu, laneti düşünme-
mek ve iyi şeylere odaklanmaktı. Olurdu böyle şey-
ler… Tekrar yolun sarıya dönmesiyle rahatlamıştım.
Barış çok uzaklarda olmamalıydı. Barış, düşünce-
mizde, kalbimizde, özümüzde sevgiyle kol kolaydı.
İçimizi ve düşüncelerimizi değiştirerek çevremizi
şekillendirirdik. Tüm insanlığın sevgiye odaklandığını
hayal ettim… Sevgiye odaklanan ilk insanlardan
olabilirdim. Bu zincirin ilk halkası olmaya niyet ettim.
Bu düşüncelerle Artuklular Dönemi’nde yapılan
Kasımiye Medresesi’ne gelmiştim. 16. Yüzyılda
Mardin’de en fazla maddi kaynağa sahip olan bu
medrese, I. Dünya Savaşı’nda kapatılmıştı. Gü-
nümüzde yapının batısında Şafiilerin, doğusunda
ise Sünnilerin kullandığı mescitleri bulunuyordu.
Mardin tüm inançların bir arada barış içinde ya-
şatıldığını Kasımiye Medresesi’nden itibaren bize
hissettirmeye başlamıştı.
Sırada Deyrulzafani Kadim Süryani Manastırı’nı
ziyaret vardı. Yemyeşil ağaçların olduğu bahçesin-
den geçip manastıra vardığımızda buranın uhrevi
havasını saç tellerimin ucundan ayak parmakları-
ma kadar hissettim. Aldığım soluk daha yumuşak,
gördüğüm renkler daha canlı olmuştu sanki!
Günahlarınızı Yenmek İçin
Süryanilik ayrı bir din ya da mezhep değildi. Süryani-
ler, Hıristiyanlığın Ortodoks mezhebine mensup bir
ırktı. Aramice kökenli bir dilleri ve alfabeleri vardı.
Manastırdan içeri girince bize tüm odaları gezdir-
diler. Bir odada manastırın patriklerinin mezarları
vardı. Mezarlara patrikler oturur vaziyette gömü-
lürken, dirilecekleri günü bu şekilde bekledikleri
inancı hâkimdi.
Ayinlerin yapıldığı yere geçince, haçın üzerinde
Süryanice yazan ve rehberimizin tercüme ettiği
cümle beni çok etkiledi:
“Benim adımla bütün günahlarınızı yeneceksiniz”
Allah’ın, Tanrı’nın, Büyük Güç’ün adını anarak
O’nun özü olan sevgiyi kavradığımızda tüm gü-
nahlarımızı yenecektik! Günahlar sevgisizlikten
kaynaklanıyordu. Kızıltepe’de yakılan lastiklerin
lanetli kara dumanını görüp de yol boyunca dü-
şündüklerimi, Süryani Manastırı’nda duvardaki
bir söz özetlemişti. Tüm günahlarımızı yenmek
için O’nun adını anmaya başlamalıydık!
Mardin merkeze vardığımızda otelimizde uyuyup
biraz dinlenme vaktimiz gelmişti. Grubumuzdan
bazıları gece merkeze inip eğlenmek istemişti.
Mardin’in sivrisineklerinin de ünlü olduğunu
odamızda vızıldayan hayvancıklarla tüm gece
dans ederek anlarken, yine vampir gibi uyanık
kalarak günümü - gecemi gözlerim açık biçimde
geçiriyordum.
Sabah erkenden kahvaltı yapıp yine yollara
düşecektik. Mardin’in karıştığını ve merkeze eğ-
lenmeye inen gurubumuzdakilerin bu karışıklık
esnasında otele zorlukla döndüğünü öğrendik.
Yöre halkı Mardin’in hiç böyle karışmadığını
söylüyordu.
Otobüse binip Midyat’a doğru yol alırken, yolların
geceden kalma olduğuna şahit olduk. Yakılan
lastikler söndürülmüş, üzerlerinde dumanları
tütüyor, dükkânların cam ve çerçeveleri indirilmiş,
çöp konteynırları ters çevrilmişti. Sanki yollar bir
gece öncesinde yaşadıkları bu hareketli ortamdan
yorulmuş, “Sessizce araçlarınızla üzerimden geçin,
gidin beni rahatsız etmeyin!” diyordu hüzünle…
Midyat’a giderken Sermiyan Midyat’ın yörenin
sıcak renklerini hareketli parçalarla kalbe işleyip,
filmleriyle adeta gönüllü turizm elçisi olduğunu
düşünerek yolculuk yapacağımı sanırdım ama o
kelimeler dudağımdan döküldü:
“Benim adımla bütün günahlarınızı yeneceksiniz”
Mardin merkeze geldiğimizi renkleri dolayısıyla
sarı çıplak tepelerin içine oyulmuş gibi görünen
evlerden anlamıştık. Burada nereye gitsek bir
fotoğraf stüdyosu havası vardı. Fonun güzelliğine
güvenip insanın şevke gelerek poz üstüne poz
verebileceği muhteşem bir ortamdı!
Merdivenleri tırmanarak Medrese Mahallesi’nin
kuzeyinde bulunan, Mardin’in son Artuklu Sultanı
Manastırdan içeri girince bize
tüm odaları gezdirdiler. Bir
odada manastırın patriklerinin
mezarları vardı. Mezarlara
patrikler oturur vaziyette
gömülürken, dirilecekleri
günü bu şekilde bekledikleri
inancı hâkimdi.