191 / 228
el sanatları
Bıçağı, dik tutarak yüzeyden zemine doğru işlenen düz satıhlı derin oyma, bıçakla serbest el hareketleriyle gerçekleştirilen yuvarlak
satıhlı derin oyma ve daha da derin oyularak zeminden belli parçaların çıkarılmasıyla yapılan, dantel görünümü veren şebekeli derin
oyma (ajur) ile tezyin edilmiş parçalardan bu sanatın ustalarının el maharetini anlayabiliriz.
GELENEK MARAŞ’TA SÜRÜYOR
Selçuklulardan bu yana özellikle mimari
eserlerin iç ve dış kısımlarında bu sanata
şahit olmak mümkün. Osmanlı Devleti
zamanında ise bu sanat en yüksek
seviyesine ulaştı. Minberler, rahleler,
tavanlar, kapılar, pencereler, oyma beze-
meleri, mezar taşları, çeşmeler, gelinlik
sandıkları, gömme dolap kapıları, lamba
iskemleleri, mücevher kutuları, kral
tahtları, ahşap beşikler ve sofra altlıkları
gibi birçok yerde ahşap oyma sanatı-
nın en göz alıcı örnekleri yıllar boyunca
hayat bulmuş. İşlemelerde rumî ve hataî
denilen çiçek ve hayvan şekillerinin stilize
edilmesinden meydana gelen tezyini
motifler kullanılmış.
Ahşabın oyma sanatı bugün ise çoğu
Kahramanmaraşlı ustaların eliyle devam
ettiriliyor. Anadolu’da oymacılık sa-
natında en gelişmiş illerimizden birisi
olan Kahramanmaraş’ta ceviz ağacın-
dan yapılan oymalı çeyiz sandıkları,
camekânlar, mücevher kutuları, ayna-
lıklar, sehpa, tepsi gibi eşyalar ahşabın
sıcaklığını, sahiciliğini tıpkı dedelerimiz,
ninelerimiz gibi hissetmemizi sağlıyor.
Üzerindeki süslemelere dalıp gittiği-
miz bir kalemlik, bir oymalı sehpa bize
ağacının hikâyesini, dallarında kuşların
neşelendiği günleri de anlatıyor aynı
zamanda. Ama tarihi en çok yaşını gizle-
yemeden yaşayan, üzeri zengin beze-
melerle kaplı, nakış nakış işlenmiş, orada
öylece bir sabır ve sanat abidesi olarak
duran kapılar da aramak lazım.
189