337 / 372
gezi
335
Orijinal adı Sarajevo olan şehrin bu ismi “Saray
Ova” kelimesinden geliyor. Osmanlı İmpa-
ratorluğu, toprağına toprak katıp genişler ve
büyürken, yemyeşil ağaçlarla kaplı sıradağla-
rın arasında alçakta kalan bu merkez “Saray
Bahçesi”ne benzetilerek “Saray Ova” denmiş.
Zamanla Saray Ova, “Sarajevo”ya dönüşüp en
sonunda da “Saray Bosna” olarak Türkçeye
geçmişti.
Şehir merkezine ilerlerken “Büyük Sırbistan”
arzusuyla yanıp tutuşan Sırplarla Boşnakların
15 sene önce gerçekleşen savaşının izleri ile
karşılaşmak olasıydı. 1992 – 1995 yılları arasında
süren savaşın en yakın tanıkları ve rehberleri
kurşun delikleriyle dolu binalardı…
Daha ben ilkokula giderken Avrupa’nın ortasın-
daki bu savaşı televizyonlardan izler ve çok da
bir şey anlamazdım. Ağlayan - kaçışan insanlar,
silah sesleri ile dolu bir iki dakikalık haber-
lerden öteye geçmeyen savaş, beni yıllar sonra
ziyaret ettiğim bu şehirdeki atmosfer kadar
etkileyemezdi elbette!
Havaalanına çok yakın olan bir yaşlılar yurdu
savaşta öylesine bombalanmış ve kurşunlan-
mıştı ki günümüze bir tek binanın kolonları
kalmıştı. Devlet ödenek yokluğu çektiği için
savaşta zarar gören binalarını onaramıyordu.
Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti
zamanında yapılan yüksek binalarla dolu siteler
de savaştan paylarına düşeni almışlardı. Kurşun
izleriyle delik deşik duvarlar sıvansa da bina-
ların içinde yaşayanların maddi durumlarının
yetersizliğinden boyanarak makyaj hileleriyle
kusurları örtme yoluna gidilememişti.
Savaş zamanında şehri çevreleyen tüm dağlar
keskin nişancı Sırplarla dolarken ova üzerinde
yer alan şehirde yürümek gitgide hayal olmaya
başlamış. Stratejik olarak saldırıya açık olan
şehirde her sokağa çıkan, ölümle burun buruna
geliyor ve dağlardaki Sırp keskin nişancıların
hedefi olmamak için hızla hareket ediyor-
larmış. Boşnaklar bakmış olacak gibi değil,
her gün kayıp veriyorlar, Milyaçka Nehri’nin
kenarındaki direklerin arasına ip gerip, tüm
evlerdeki battaniyeleri, perdeleri toplayarak
iplere asmış ve şehri baştan başa bu sistemle
çevreleyip ipin yakınında yürüyerek biraz olsun
keskin nişancıların menzilinden çıkmışlar…
Uçağım alçaldıkça ters V şeklinde çatılı beyaz
badanalı evler yeşilliklerin arasından sıyrılarak
beni selamlamaya başladı.
Savaşın Rehberi Binalar