MLIVE SAYI 20

kültür & sanat

140

Atalar, Münir, Osmanlı Devletinde Surre-i Hümayun ve Surre Alayları,

Diyanet İşleri Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991, s. 99.

Atıl, Esin , Levni ve Surname, Bir Osmanlı Şenliği’nin Öyküsü,

Koçbank, İstanbul;1999,s.47-48.

Erdoğdu, Ayşe, ‘Çin Porselenlerinin Osmanlı Günlük Yaşamındaki Yeri’,

İstanbul’daki Çin Hazinesi,

T.C. Dış İşleri Bakanlığı, İstanbul 2001,s.102-129.

Kalyoncu, Hülya, Topkapı Sarayı Müzesi Yıldız Porselenleri,

Cinius Yayınları, İstanbul 2015.

Lady Mary Wortley Montagu, Doğu Mektupları,

(Çev:Murat Aykaç Erginöz), İstanbul, 1996,s.102-103.

Suraiya Faroqhi, Osmanlı Kültürü ve

Gündelik Yaşam-Ortaçağ’dan Yirminci Yüzyıla,

(Çev:Elif Kılıç), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1997,s.175.

Tufan, Ömür, ‘Osmanlı Sarayı’nın Porselenleri ve Avrupa’da

İmalathaneler’, Osmanlı Sarayında Avrupa Porselenleri,

Sakıp Sabancı Müzesi, İstanbul 2005.

Kaynakça:

Osmanlı’da gerçek anlamda ilk porselen üretimi ise, Sultan II. Abdülhamid (1876-

1909) tarafından Yıldız Sarayı dış bahçesinde, 1890-1892 yıllarında inşa ettirilen

‘Çini Fabrika-i Hümayunu veya Porselen Fabrika-i Hümayunu’ adıyla anılan

fabrikada gerçekleşmiştir. Bu fabrika, İstanbul’da 1845 yılında Sultan Abdülmecid

(1839-1861) zamanında, ‘Eser-i İstanbul’ damgasıyla porselenler imal eden Bey-

koz’daki ilk fabrikadan sonra kurulan, ikinci porselen fabrikasıdır.

Fabrikanın ilk yıllarda saray halkının günlük kullanımına yönelik olarak ürettiği

objeler tabaklar, fincanlar, şekerlikler, fincan çay takımları, tatlı hokkaları, siga-

ralıklar, tepsiler, testiler/aşurelikler, sürahiler, yemişlikler, kutular, lavabo, saksı,

lazımlık, tıbbi ecza kavanozu, tükürük hokkası, sosluk, soba, kapı aksamları,

kalemlik, sefer tasları, şerbet küpleri ve tuzluklardır.

Yıldız Porselen Fabrikası üretimi porselen objeler, 19.yüzyıl, Topkapı Sarayı koleksiyonu

İlk Osmanlı üretimi porselenler, günlük kullanımdan çok

hediye ve süs amaçlı yapıldığından sofralarda çok fazla

yer almamışlardır. Eser

i İstanbul adlı bu ilk Osmanlı

porselenleri oldukça sınırlı sayıda üretilmişlerdir.