240 / 290
232
kültür&sanat
aynalı kavak kasrı
Başlangıçta Haliç ile kıyısı bulunan Tersane Kasrı;
Sultan III. Selim, Sultan II. Mahmut ve Sultan II. Ab-
dülhamit zamanında tersanelere yapılan eklerden
dolayı, Kasır Haliç’ten içeride kalmıştır.
TERSANE KASRI, SÜSLEME AÇISINDAN
ÇAĞININ BEĞENİSİNİ YANSITIYOR!
Tersane Kasrı; eğimli bir arazide inşa edilmiş ve
bahçesi çeşitli ağaçlarla süslenmiştir. Deniz cephe-
sinde iki, kara cephesinde tek katlı kütlesiyle Os-
manlı klasik mimarlığının son ve ilginç yapılarından
biridir. Deniz cephesinde ayrıca bir bodrum katı
bulunmaktadır. Tersane Kasrı; süsleme açısından
da çağının beğenisini yansıtmakta, özellikle bes-
teci Sultan III. Selim dönemi kültürünün pek çok
öğesini bünyesinde barındırmaktadır. Zorlu bir dö-
nemde imparatorluğu yöneten III. Selim’in; hüzün-
lü bakışları, heybetli ama alçak gönüllü duruşuyla
derviş meşrep bir padişah olduğu söylenceler ara-
sındadır. Mevleviliğe yakınlığı nedeniyle, bu tarika-
tın felsefi kökenindeki ‘’Yenilenme ve Tazelenme’’
olgusunu hem sanat hem de yönetimi sırasında uy-
gulamaya çalışmıştır. Başıbozuk hale gelen yeniçe-
ri ocağını ortadan kaldırarak yeni bir ordu, Nizam-ı
Cedit kuruluşu yapılmıştır.
Asıl adı Tersane Kasrı olan Aynalıkavak Kasrı; ge-
niş saçaklı çatıları, iç dekorasyonda bulunan yerle-
şik sedir düzenlemeleri, geleneksel ısıtma biçimini
oluşturan mangalları ile geçmiş yaşam biçimlerinin
görünümlerini sergilemektedir. Öyle ki, bu kültürün
başlıca simgeleri olan sedir ve sedirimsi kanepe,
mangal, kandil gibi mobilyalarla döşeli olan odalar
bizi geçmişin gizemli günlerine götürmektedir. Giriş
mekânına bir verandadan girilip, oradan da geniş bir
salona geçiliyor. Sanki üç küçük oda birleşmiş gibi,
burası selamlık olmalı.
Kasrın selamlığı olarak nitelenen bu bölümün be-
zemeleri son derece zengindir. Bezeme yönünden
kasrın en önemli bölümü divanhane ile arz odası-
dır. Buradaki pencerelerin arasında basık kemer-
lerle birbirine bağlanmış dekoratif kolonlara yer
verilmiştir.
Bu bölümde kemer ayaklarının içerisi mermer levha-
lar ve aynalarla kaplanmıştır. Salonun üç tarafında
ipek döşemeli divanlar, duvarlarında ise mavi zemin
üzerine altın yaldızlarla yazılmış III. Selim’e ait bir şiir
yer alır.
REVZENLİ TEPE PENCERELERİ
İLGİNÇ BİR GÖRÜNÜM SUNAR!
Salon üç yönde bahçeye bakan hatlarla bezenmiş
pencerelere sahip ve üzeri kubbeyle örülü bir arz
odası görünümündedir. Bu dönemin özelliği olan
revzenli tepe pencereleri ilgi çekicidir. Revzenli tepe
pencereli evler çoğu zaman o dönemlerin en yüksek
gelir gruplarına dâhil olanların evleridir.
Bu evlerin soğuklardan ve yağışlardan ve güvenlik
amacı ile korunması için pencere kepenkleri vardır.
Bir nevi dışarıya karşı kafes niteliğinde de kullanı-
lan kepenklerin kapatılması ile işte bu tepe camları
Asıl adı Tersane Kasrı olan Aynalıkavak Kasrı; geniş saçaklı
çatıları, iç dekorasyonda bulunan yerleşik sedir düzenlemele-
ri, geleneksel ısıtma biçimini oluşturan mangalları ile geçmiş
yaşam biçimlerinin görünümlerini sergilemektedir.