210 / 260
el sanatları
208
Kastamonu’da Beylikler döneminde yay-
gın olan taş baskı yüzyıllar boyu Ermeni
ustalar tarafından icra edildi. Daha sonra
Kastamonu’nun yöresel sanatı haline gelen
taş baskı teknolojik gelişmelerin ardın-
dan değerini yitirmesine rağmen turizmin
gelişmesiyle birlikte yeniden eski önemini
kazandı.
Taş baskı sanatında kullanılan kalıplar
ıhlamur ağacından yapılır. Hem oyması
kolay olduğundan hem de boyaya batırdık-
tan sonra kumaşın üzerine transfer kolaylığı
bakımından kalıp için en ideali ıhlamur ağa-
cıdır. Ustalar ıhlamur ağacından elde edilen
kalıplara istenen figürleri oyarak kumaşın
desenle buluşmasına yardımcı olurlar. Kalı-
bın üzerine figür işlenirken dikkatli olunması
gerekir. Çünkü oyması yapılmış kalıbın örtü
üzerinde iz bırakmaması çok önemlidir.
Kalıplarda genellikle bitki, hayvan ve geometrik şekiller kullanılmak-
tadır. 120’ye yakın desenin yer aldığı Kastamonu taş baskı sanatında
yöreye özgü motifler kullanılmaktadır. Bunların başında bitki, hayvan
ve geometrik şekiller gelir. Tek geyik, barış anlamına gelen çift geyik,
Hitit güneşi, çiçek desenleri, tavus kuşu, Osmanlı lalesi ya da bir çift
kuş en çok kullanılan figürlerdendir.
Geçmişte sofra (sini) bezi olarak kullanılan taş baskının zamanla
kullanım alanı genişlemiştir. Taş baskı masa örtüsünden havluya, plaj
çantasından fulara, gömlekten mutfak örtüsüne, peştamaldan bornoza
kadar her türlü üründe yerini almaktadır.